17.9.11

ຄຳສາບວິນຍານສັດ Case study

ລຸງຄຳພັນ ພວກເຂົາເອີ້ນລາວວ່າເປັນນາຍພານປະຈຳ ບ້ານ ມາດົນ ແລ້ວ ປັດຈຸບັນເຖິງວ່າລາວຈະເຖົ້າແກ່ ແລ້ວກໍຕາມ ແຕ່ສຸຂະພາບຂອງລາວຍັງແຂງແຮງ ສາມາດຍ່າງຂຶ້ນພູລົງພູສອງສາມໜ່ວຍໂດຍ ບໍ່ຢຸດພັກຜ່ອນ, ລາວຍ່າງແບບ ນີ້ມາດົນແລ້ວ ແລະ ແຕ່ລະມື້ ແຕ່ລະອາທິດ ລາວກໍມີລາຍຮັບຈາກການ ຊອກຫາສັດປ່າມາຂາຍ ເຊິ່ງປົກກະຕິແລ້ວ ລາວສາມາດຂາຍສັດປ່າທີ່ຫາໄດ້ໂດຍທີ່ບໍ່ຈຳ ເປັນຕ້ອງເອົາໄປຕະຫລາດ.
ລູກຊາຍຂອງລຸງຄຳພັນ ທີ່ຊາວບ້ານເອີ້ນວ່າ “ບັກພັນ” ມັນກໍບໍ່ສົນໃຈນຳວຽກບ້ານການເມືອງຫຍັງເລີຍ ແມ່ນແຕ່ຜູ້ສາວມັນກໍບໍ່ສົນໃຈ ທັງທີ່ມັນມີອາຍຸຍ່າງເຂົ້າເລກສາມແລ້ວ ມັນບໍ່ມີແມ່ ເພາະແມ່ມັນຕາຍແຕ່ຍັງນ້ອຍ ຍ້ອນໄປສັກເຂົ້າໄຮ່ ແລ້ວຖືກລະເບີດທີ່ຕົກຄ້າງຝັງໃນ ດິນຈົນຕົນໂຕລາວມຸ່ນອ໋ອບຍ໋ອບ. ເນື່ອງຈາກວ່າຄອບຄົວ ລຸງຄຳພັນບໍ່ມີນາ ແລະ ລາວ ບໍ່ຍອມເຮັດໄຮ່ຄືຊາວບ້ານເພິ່ນ ຍ້ອນອະດີດຝັງໃຈ ທັງສອງພໍ່ລູກຈຶ່ງຕ້ອງອາໄສການ ລ່າເນື້ອຫາປາເປັນກິດຈະວັດ ປະຈຳວັນ.

ສອງພໍ່ລູກນີ້ ບໍ່ຄ່ອຍເຂົ້າກັນປານໃດດອກ ມື້ໃດພໍ່ເຂົ້າປ່າຫາລ່າ ສັດລູກພັດລົງນ້ຳຫາປາພວກເຂົາເຮັດທຸກວິທີທາງທີ່ຈະໄດ້ມາເພື່ອໄດ້ຂາຍ. ແຕ່ກອນ ການລ່າສັດຂອງລຸງພັນກໍໄປບໍ່ໄກຈາກບ້ານ ປານໃດ ແຕ່ດຽວນີ້ ຫລາຍເທື່ອທີ່ລາວອອກ ບ້ານ ລາວຕ້ອງໄດ້ນອນທາງກາງ ປ່າເປັນມື້ສອງມື້ ຫລື ຫລາຍກ່ວານັ້ນ ແລະ ຈາກການ ລ່າດ້ວຍການໃສ່ແຮ້ວ, ໃສ່ຫລ້ວງ,ໃສ່ກ່ວງ,ໃສ່ຄ່ານ,ໃສ່ກະຕໍ່າ…ແບບເດີມໆແລ້ວດຽວນີ້ ນອກຈາກ ໃຊ້ອາວຸດ ປະເພດປືນ ລາວກຍັງໃຊ້ຢາພິດ ປະເພດນ້ຳກົດກ້ອນເບືອສັດນຳອີກ.

ສ່ວນລູກຊາຍ“ບັກຄຳພັນ” ມັນກໍບໍ່ ທຳມະດາເໝືອນ ເກົ່າ ແຕ່ກ່ອນມັນຫາປາສ່ວນໃຫຍ່ ກໍໃຊ້ເບັດໃຊ້ມອງ ແຕ່ດຽວນີ້ ມັນໄປຫາປາ ບໍ່ເຫັນຮອດມັນ ເອົາເບັດຫລືມອງຕິດມືໄປເໝືອນແຕ່ ກ່ອນ ກໍບໍ່ຮູ້ວ່າມັນຫາປາໄດ້ດ້ວຍວິທີໃດ ບາງມື້ເຫັນມັນເປ້ປາມາຂາຍໃຫ້ ຊາວບ້ານ ຊາວບ້ານເອງກໍແຫ່ກັນຊື້ ແລະ ນັບມື້ຂີ້ຄ້ານຫາປາກິນເອງ ມີຖ້າ ແຕ່ຖ້າຊື້ປາຂອງບັກຄຳພັນ.

ຢູ່ໃນບ້ານກ່ອນນີ້ ຫລາຍຄົນກໍເລົ່າລືກັນກ່ຽວກັບສອງພໍລູກນີ້ວ່າພວກເຂົາມມີ ມົນເອີ້ນສັດມາຫາ ເພື່ອລ່າເອົາມາຂາຍ, ບາງຄົນກໍວ່າພວກນີ້ແມ່ນພວກມີ “ກໍລະວີກ” , “ສະເໜ່ຫອມຈັນ” ຕ່າງໆນາໆເອົາແຕ່ຜູ້ຊິເວົ້າຊິວ່າເຊິ່ງທັງໝົດ ນັ້ນຫາຫລັກຖານ  ຫລື  ຄວາມຈິງບໍ່ໄດ້ ວ່າພໍລູກນີ້ມີຈຸດພິເສດແນວໃດ ໃນເມື່ອຫລາຍຄົນໃນບ້ານ ຕ່າງກໍອອກ ປາກເວົ້າວ່າ: ດຽວນີ້ເຂດບ້ານຂອງເຂົາໃນນ້ຳບໍ່ມີປາ, ໃນປ່າບໍ່ມີສັດ ແມ່ນແຕ່ນົກອ້ຽງລ້ຽງຄວາຍບິນຜ່ານທົ່ງ ກໍຍັງບໍ່ເຫັນ….ແລ້ວພໍ່ລູກພວກນີ້ຊອກຫາມາໄດ້ແນວໃດ ?

ຫວ່າງຕົ້ນເດືອນແລ້ວນີ້ ປະມານສີ່ຫ້າໂມງແລງ ຍາມງົວຄວາຍ ເຂົ້າ ແຫລ່ງຍາມຊາວບ້າກັບມາແຕ່ ຮົ້ວແຕ່ສວນນີ້ລະ ຂ້ອຍກໍສົງໄສ ຢູ່ວ່າພວກນີ້ກັບມາແຕ່ຮົ້ວແຕ່ສວນແລ້ວ ເປັນຫຍັງຈຶ່ງບໍ່ໄປເຮືອນ ໂລດ ເປັນຫຍັງ ຕ້ອງແວ່ ຍືນເປັນ ກຸ່ມໆຢູ່ເດີ່ນສະໂມສອນຂອງບ້ານ ແມ່ນເຂົາເຮັດຫຍັງ ທັງທີ່ບາງຄົນຍັງນຸ່ງສິ້ນຮັດເອິກ ຢູ່ກໍມີ… ສົນໃຈອັດບໍ່ໄຫວກໍ ເລີຍຢ່າງໄປເບິ່ງ ເຫັນພາບແລ້ວຂ້ອຍຈົນຫລົງ ຮ້ອງອອກມາ “ ບັກພັນ ” ມັນເຮັດຫຍັງຜິດ ເຂົາຈຶ່ງຈັບມັນມາແນວ ນີ້….ໃນທີ່ສຸດຊາວບ້າຈຶ່ງໄດ້ຮູ້ວ່າ ປາທີ່ບັກພັນເອົາມາຂາຍນັ້ນ ມັນກໍລັກເບືອເອົາມາຈາກ ສະຂອງຊາວບ້ານຢູ່ຕາມ ທົ່ງໄຮ່ປາຍ ນານີ້ລະ ແລະ ອີກສ່ວນກໍໄດ້ມາຈາກການລັກວາງລະເບີດໃສ່ວັງສະຫງວນ ຂອງບ້ານເຮົາ ແລະ ບ້ານໃກ້ຄຽງ….
 ຈາກນັ້ນບໍ່ດົນ ລຸງຄຳພັນລາວກໍເກືອບເອົາຊີວິດບໍ່ລອດຍ້ອນ ລາວຖອກທ້ອງ  ຮຸນແຮງເພາະອາຫານເປັນ ພິດ, ລາວປຸງແຕ່ງອາຫານບໍ່ສະອາດຈາກສັດ ທີ່ລາວເບືອມາໄດ້….ຫລາຍຄົນຄິດສົມນ້ຳໜ້າລາວວ່າ: “ບາບ ໄລ່ເວນນຳ” ແຕ່ເຖິງແນວໃດກໍດີ ຊາວບ້ານເຮົາກໍໄດ້ພະຍາຍາມຊ່ວຍເຫລືອລາວ ແລະ ໄດ້ແຕ່ຫວັງວ່າ ຈາກນີ້ໄປ ລາວຄົງຄິດ ໄດ້ແລ້ວວ່າ:  “ການລ່າສັດເພື່ອຂາຍເປັນສິນຄ້ານັ້ນຜິດ ແລະ ການໃຊ້ອາວຸດ ແລະ ທາດເບື່ອເຂົ້າໃນ ການລ່າສັດນັ້ນ ຍິ່ງຜິດຕື່ມອີກ”….
ຂອບໃຈເຈົ້າຂອງບົດ “ສະດຸດຕາ ສາຍຮຸ່ງ”
ຂອບໃຈທຸກໆທ່ານທີ່ເຂົ້າມາອ່ານ.

No comments:

Post a Comment

ຮູບ​ແບບ​ຂອງ​ໄຟ​ລ໌​ສຽງ waveform ໄຟ​ລ໌​ສຽງ​ທີ່​ໃຊ້ຢູ່ປັດຈຸບັນມີ​ຫຼາຍ​ປະ​ເພດ ຊຶ່ງ​ແຕ່​ລະ​ປະ​ເພດ​ເໝາະ​ກັບ​ງານ​ທີ່​ຕ່າງ​ກັນ. ໄຟ​ລ໌ສຽງຮູບ​ແບບ​ຫຼັກ...